ارزیابی خطر فرسایش خاک بر اساس منطق فازی و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و داده های سنجش از دور در حوزه آبخیز قرناوه گلستان

آگاهی از میزان ریسک فرسایش خاک در حوزه های آبخیز امکان شناسایی نواحی بحرانی و اولویت بندی برنامه های مدیریتی و حفاظتی را فراهم می سازد. هدف از تحقیق حاضر تهیه نقشه ریسک فرسایش خاک بر اساس منطق فازی در حوزه آبخیز قرناوه گلستان است. تهیه نقشه ریسک فرسایش خاک در سه مرحله انجام گرفت: در مرحله اول، نقشه شاخص حفاظت خاک (spi) با استفاده از دو فاکتور اولیه کاربری اراضی-پوشش اراضی و شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی تهیه شد. در مرحله دوم نقشه شاخص پتانسیل فرسایش خاک(peri) بر اساس سه لایه رستری درصد شیب، فرسایندگی باران و فرسایش پذیری خاک تهیه شد. در مرحله نهایی خروجی های حاصل از مدلسازی فازی مرحله اول و دوم (نقشه spi و peri) ترکیب و نقشه ریسک فرسایش خاک (aeri) بدست آمد. داده های باران ماهواره trmm (trmm 3b43) در مقیاس ماهانه به منظور تهیه فاکتور فرسایندگی باران (r) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج اعتبارسنجی نشان می دهد که داده های ماهواره ای، انطباق بالایی با مقادیر ماهانه ایستگاههای زمینی دارند. بنابراین نقشه فرسایندگی بر اساس منبع داده ای ماهواره ای بعنوان یکی از فاکتورهای ورودی مدل فازی در مرحله دوم استفاده شد. مدل rusle به منظور اعتبار سنجی نقشه فازی ریسک مورد استفاده قرار گرفت. ضریب کاپای 54 درصد مربوط به کلاس ریسک خیلی زیاد نشان می دهد که مدل فازی و قواعد فازی بکار رفته در سیستم استنتاجی فازی (fis)، در مقایسه با کلاس ریسک متناظر در نقشه ریسک فرسایش خاک مدل rusle ، در شناسایی نواحی بحرانی یا کلاسهای ریسک زیاد تا خیلی زیاد از کارایی بالایی برخوردار می باشد. نقشه نهایی ریسک فرسایش خاک، اطلاعات کیفی و کاربردی در زمینه توزیع مکانی کلاسهای ریسک فرسایش خاک در حوزه آبخیز ارائه می دهد. نتایج این تحقیق می تواند به مدیران و تصمیم گیران در اجرای طرح ها، اولویت بندی زیرحوزه ها و انتخاب عملیات آبخیزداری مناسب هر حوزه آبخیز کمک کند.